معناى كلمه مصيبت
كلمات«اصاب»و«مصيبة»در اينجا آمده است.اصل اين لغتيعنىماده«اصاب يصيب»به معناى رسيدن است،ولى رسيدن چيزى از بالا.اگرچيزى از بالا به پايين بيايد،به اين امر«صوب»مىگويند.اين بيت در مطولآمده است:
و كان محمر الشقيق اذا تصوب او تصعد اعلام ياقوت نشرن على رماح من زبرجد (4)
گل شقايق را توصيف مىكند:آن شقايق قرمز به تبع حركتبادگاهى سر راپايين مىگيرد و گاهى بالا،گويى پرچمهايى از ياقوت است كه بر روىنيزههايى از زبرجد قرار دادهاند.چون خود گل قرمز است و ساقه سبز،شاعر چنين گفته است.غرض از بيان اين بيت،اين كلمه«تصوب»است كهدر مقابل«تصعد»قرار گرفته است.«تصعد»يعنى بالا رفت و«تصوب»
يعنى فرود آمد.اين رسيدن از بالا به پايين،هم در مورد نعمت و رفاه و همدر مورد مصيبت و ناراحتى در قرآن به كار رفته است: «ما اصابك من حسنةفمن الله و ما اصابك من سيئة فمن نفسك» (5) .كلمه«اصاب»هم در مورد خوبى وهم در مورد بدى به كار رفته است.پس ماده«اصاب»به معناى فرود آمدنچيزى از بالا است،اعم از آنكه آن چيز خوب باشد و يابد.
ولى لغت«مصيبت»كه از همين ماده«اصاب»است و اسم فاعل مفردمؤنث از باب افعال ستبيشتر اختصاص پيدا كرده استبه حادثهاى كهبراى انسان ناراحت كننده و به اصطلاح حادثهاى سوء باشد،حادثهاى كهدر آن سختى و رنج و ناراحتى باشد;ديگر به حادثه خوب مصيبت گفتهنمىشود.ماده«اصاب و يصيب»در مورد خوبيها هم اطلاق مىشود ولىكلمه«مصيبت»اختصاص پيدا كرده استبه حادثههايى كه به انسانمىرسد و رنجآور و ناراحت كننده است.
ضمنا معلوم شد كه قرآن كريم در اين تعبيرى كه در باب نعمات و درباب بلايا و شدائد و سختيها و حوادثى كه به انسان مىرسد كرده است،بهاعتبار انتسابى كه به خداوند متعال دارد-خداوندى كه قاهر است (و هوالقاهر فوق عباده) (6) و بالاى همه اشياء قرار گرفته است(نه بالاى مكانى)وهمه چيز در تحت قدرت و فرمان اوست-هم چيزهايى كه خوشاينداست(حسنات)و هم چيزهايى كه ناخوشايند است(سيئات)،همه را بهاين تعبير ذكر مىكند:آنچه از بالا به پايين فرود مىآيد.
نظرات شما عزیزان: